Geachte mevrouw Bussemaker
Geachte mevrouw Bussemaker
De gevolgen van de marktwerking in de thuiszorg komen ook bij cliënten in Enschede soms hard aan. Hieronder een brief aan staatssecretaris Bussemaker.
Geachte mevrouw Bussemaker,
Deze brief aan u schrijf ik naar aanleiding van het SP-spotje én mijn ervaringen met herindicering in het kader van de WMO. Op het SP-spotje zijn veel negatieve reacties geko-men. Persoonlijke verzorging valt nog niet onder de WMO, en dus ook (nog) niet onder de marktwerking, zo luidden de reacties.
Het spotje was voor mij echter zeer herkenbaar. De laatste week voor ik overstapte naar een PGB werd ik op de vijf werkdagen door vijf verschillende mensen gedoucht. Ik had inmiddels zo’n 30-40 mensen gehad, die mij gedoucht hadden. Dan gaat niet langer om het gedoucht worden; het je telkens weer voor andere medewerksters moeten uitkleden is waar het dan om draait. Het SP-spotje maakt mijn ervaring goed zichtbaar, al ben ik nog geen 88 maar 51 jaar.
Reorganisaties in de zorg, vaak als gevolg van bezuinigingen, én fusies zijn belangrijke oorzaken voor de slechte organisatie van de persoonlijke verzorging. Het aangaan van fusies, als gevolg van de felle concurrentie, is een van de negatieve gevolgen van markt-werking in de gezondheidszorg. Hierdoor wordt de keuzemogelijkheid voor mensen die zorg nodig hebben beperkt.
Mijn herindicatie voor huishoudelijke hulp was een ware nachtmerrie. De dame van het Zorgloket die bij mij op bezoek kwam, vroeg mij figuurlijk het hemd van het lijf. Gaandeweg werd echter duidelijk dat zij haar besluit al had genomen vóór zij bij mij kwam, en wel op grond van de grootte van mijn huis. Dat is wat er gebeurt nu de gemeente zorg draagt voor huishoudelijke hulp: er wordt geïndiceerd op de grootte van je huis, niet op de mate van je belemmeringen. Ik voelde mij gemaakt tot een ding, een huis. Wie ik ben, wat ik heb meegemaakt aan ingrijpende ervaringen, het doet allemaal niet ter zake binnen de hui-dige ‘zorg’-verlening. Dit tast mijn bestaansrecht aan.
Onder zorgverzekeraars is er ook al sprake van marktwerking. Dat betekent dat ik afhankelijk ben van een zorgverzekeraar, die het liefst zo min mogelijk kosten maakt. Dat heeft tot gevolg dat iedere aanvraag een gevecht is, zeker omdat ik o.m. een zeer zeldzame ziekte heb.
Dit alles bij elkaar maakt dat ik van mening ben dat er vaak niet meer gesproken dient te worden over zorg, omdat het niet langer gaat om mensen. Zorg moet om mensen gaan. De menselijke maat is weg, zoals een medewerker van de gemeente Enschede pas tegen mij zei. Er wordt alleen in geld én regels gedacht, en wat het geld betreft met name aan het bespáren van geld op mensen die afhankelijk zijn van zorg.
Het motto van het kabinet waar u deel van uitmaakt luidt: ‘Samen werken, samen leven’. Daarbij wordt het accent voortdurend gelegd op betaalde arbeid. Omdat ik ziek ben en een uitkering krijg omdat ik niet in staat ben tot betaalde arbeid, kost ik de samenleving geld. Dat wil niet zeggen dat ik mij niet inzet voor anderen binnen mijn mogelijkheden! Als gekozen was voor het motto ‘Samen leven, samen werken’ had ieder mens mee geteld.
Dit alles maakt dat ik mij, als geboren en getogen Nederlandse, niet meer gewenst voel in mijn eigen land. Ik voel me een vreemdeling, zonder dat ik ooit de kans krijg op een generaal pardon. Ziek zijn wordt in dit land steeds meer gezien als het gevolg van een ongezonde levensstijl, en dus een zaak van eigen verantwoordelijkheid. Er zijn echter veel ziektes waarbij dat absoluut niet aan de orde is. Ik heb mijn verantwoordelijkheid genomen en ben helaas toch ziek geworden.
Als u een keer in het mooie Twentse land komt, zou ik u graag ontmoeten om hier-over met u in gesprek te gaan. Maar als een dergelijk bezoek voorlopig niet op het program-ma staat, kom ik graag een keer naar Den Haag, samen met een van mijn vrienden, die dan zal rijden. Het gaat mij namelijk niet alleen om mijn eigen belang, maar om dat van veel mensen die, net als ik, afhankelijk zijn van zorg maar níet in staat zijn om te reageren.
Veel mensen in Twente maken zich met mij zorgen. Geert Braam, emeritus-hoog-leraar sociologie van de Universiteit Twente schreef: ‘Chronisch zieken, gehandicapten, veel lager opgeleiden en veel ouderen bevinden zich buiten de machtsarena. […] Door deze zwakke positie kan de politiek zonder veel moeite de thuiszorg en andere sociale voor-zieningen terugdringen. […] Bij dit alles worden die mensen hoofdzakelijk als kostenpost gezien. […] Nu er in veel opzichten meer marktwerking is, is de positie van de zwakkeren steeds slechter. Het spel om macht, om geld is de samenleving weer meer gaan domineren. Het enige tegenwicht moet komen van de zorgzaamheid. In de politiek leidde dat vroeger tot sociale verzekeringen en hulpverlening. Maar de laatste tijd komt de zorgzaamheid in de politiek door het macht- en marktdenken ernstig in de verdrukking.’
Swagerman, tot voor kort directeur van een thuiszorginstelling in Twente, noemde de WMO een debacle. ‘Waar het op neer komt, is dat het recht op huishoudelijke dienstverlening […] is overgeheveld naar de gemeenten, waar het niet langer als recht geldt, maar als gunst. De middelen die ervoor naar de gemeenten vloeien, zijn ook lang niet toereikend om de vraag te dekken. Met als gevolg dat de gemeenten de indicatiestelling terugschroeven naar het basisniveau. […] En dat alles onder het mom van marktwerking.’ Swagerman heeft de ziekte van Parkinson en vraagt zich af: ‘Wat tegenwoordig in de zorg gebeurt, doet geen recht aan alles waar we in de voorbije twintig jaar naar hebben gestreefd: continue zorg op maat leveren. Je ziet nu al dat de WMO gaten schiet in de zo zorgvuldig opgebouwde zorgketen […] En dan vraag ik me wel eens af hoe het straks zal zijn als mijn ziekte verder is voortgeschreden en ook ik afhankelijk zal worden van hulpverlening. En ik zeg het eerlijk, ik ben er niet gerust op dat ik tegen die tijd dan nog de zorg krijgt die past bij mijn persoon. Nee, ik ben er niet gerust op.’
Voor mij is zijn ongerustheid al werkelijkheid geworden.
Hopend op een reactie van uw kant
teken ik met vriendelijke groet,
Naam bekend bij de webmaster.